Algemene informatie over verslavingen
Voor de algemene informatie over verslavingen kun je kijken onder 'Hoe werkt een verslaving?' in dit menu. Daar vindt je informatie over;
- De definitie van verslaving;
- De drie fases van middelen gebruik;
- Wanneer ben ik verslaafd;
- Het ontstaan van een verslaving;
- Welke factoren houden een verslaving in stand;
- Verslaving en het brein;
- Verslaving en depressiviteit;
- Trek of craving;
- Systemen die worden beïnvloed;
- Kun je van een verslaving herstellen?
- Problemen bij clean worden en clean blijven;
- Waar richt een goede behandeling zich op;
- Hoe ga je om met iemand die verslaafd is.
Algemene informatie over medicijnverslaving, ook wel benzoverslaving
In 2018 slikten 1.4 miljoen Nederlanders een medicijn als benzo ook wel benzodiazepine. Benzo’s zijn erg verslavend. Het gebeurt dus vaak dat mensen verslaafd raken aan deze medicijnen. Stoppen kan erg lastig zijn. De inschattingen zijn dat er 600.000 mensen verslaafd zijn aan medicijnen.
Vaak worden benzo’s kort voorgeschreven. Iemand krijgt bijvoorbeeld 2 weken een benzo voorgeschreven om tijdelijke slaapproblemen of tijdelijke angst te behandelen. Voorbeelden van benzo’s die vaak kort worden voorgeschreven zijn Temazepam, Oxazepam, Diazepam of Lorazepam.
Behalve bij een paniekstoornis of epilepsie is het advies voor dokters om benzo’s kort voor te schrijven. Bijvoorbeeld een paar weken. Maar het gebeurt regelmatig dat mensen benzo’s langer gebruiken. Iemand kan daardoor afhankelijk worden en verslaafd raken.
Door medicijnmisbruik vallen er per jaar 200 verkeersdoden en zijn er 20.000 gewonden.
Veel voorkomende medicijnen waar men aan verslaafd kan raken zijn;
- Angst-remmende medicijnen (= anxiolytica): o.a. benzodiazepinen;
- Kalmerende medicijnen (= sedativa, tranquilizers): o.a. benzodiazepinen;
- Opiaten (=opioïden, sterke pijnstillers): opium, morfine enmorfine-derivaten;
- Slaapmiddelen (= hypnotica): o.a. barbituraten en benzodiazepinen;
- Antidepressiva.
De oorzaken van een medicijn of benzoverslaving kunnen meerdere zijn, zoals stress, depressiviteit, onzekerheid of sociale dwang. Er treedt ook tolerantie of gewenning op. Vandaar dat het een progressieve ziekte is, je hebt er steeds meer van nodig om hetzelfde effect te bereiken.
Wanneer ben je verslaafd?
Er zijn meerdere definities van verslaving waarbij men over hoeveelheden praat. In de termen van Heldertrainingen omschrijven wij dit als; Een verslaving is een tijdens het leven of tijdens de zwangerschap gecreëerde afhankelijkheid van een middel of gedraging waardoor de geestelijke en mentale gezondheid ernstige schade heeft opgelopen. In de meeste gevallen is deze schade goed behandelbaar.
Er is niet een hoeveelheid benzo’s waarbij iemand wel of niet verslaafd is. Wel neemt de kans op een verslaving toe als iemand langer dan een aantal weken gebruikt. Bij een benzoverslaving zie je vaak een aantal signalen. Iemand heeft bijvoorbeeld steeds meer nodig van het medicijn of merkt dat de medicijnen niet meer werken. Maar ook ontstaan er bij het overslaan vaneen dosis of stoppen klachten zoals: angst, slaapproblemen, onrust of prikkelbaarheid. Dit noem je afkickverschijnselen.
In sommige gevallenzijn deze afkickverschijnselen vervelend maar niet ernstig. Iemand heeft bijvoorbeeld een slaapmiddel 2 weken gebruikt en merkt dat na het stoppen het slapen lastiger gaat dan voordat het medicijn werd ingenomen. Dit is vervelend maar meestal niet gevaarlijk en gaat snel beter. Wanneer iemand langer benzo’s heeft gebruikt kunnen afkickverschijnselen gevaarlijk(er) worden. Iemand kan bijvoorbeeld een epileptische aanval krijgen, ook als hij of zij geen epilepsie heeft. Hulp is dan belangrijk.
Andere criteria van een medicijnverslaving zijn;
- Je hebt geen regie of controle over het medicijngebruik;
- De consequenties van jouw gebruik zijn zo verstrekkend dat je niet meer normaal kunt functioneren.
- De gedachte dat je moet stoppen of geen voorraad hebt maakt je angstig of brengt je zelfs in paniek;
- De nadelige gevolgen van het medicijngebruik en de risico’s die het met zich meebrengt neem je steeds meer voor lief;
- Je maakt vaak een versufte indruk;
- Je toont weinig emotie: zowel blijdschap als verdriet wordt onderdrukt;
- Je hebt altijd een pillendoosje bij je;
- Je vertoont tijdens het stoppen onthoudingsverschijnselen, zoals: nervositeit, snel geïrriteerd zijn, slapeloosheid en angstig gedrag.
- Grote tolerantie van het medicijn gebruik;
- Men komt afspraken niet na of komt bijvoorbeeld te laat op het werk;
- Het sociale leven wordt kleiner, de eenzaamheid wordt groter;
- Slechte nachtrust;
- Depressiviteit.
De symptomen van medicijnmisbruikzijn;
- Ontkenning over het gebruik;
- Medicijnen slikken om depressieve gevoelens te vermijden;
- Medicijnen slikken om de afkickverschijnselen tegen te gaan als trillen, angst en zweten;
- Medische problemen zoals Hoofdpijn, geheugenverlies, duizeligheid, somberheid, slappe en vermoeide spieren en verdoving van gevoelens;
Van medicijngebruik naar misbruik;
- Psychisch: ontwikkelen van onweerstaanbare behoefte aan medicijnen;
- Lichamelijk: ontwikkelen van een steeds groteretolerantie van het medicijngebruik;
- Sociaal: anders functioneren op werk en vrije tijd.
Psychische en fysieke gevolgen van een medicijnverslaving
Door het gebruiken van benzo’s kan iemand vervelende dingengaan ervaren. Benzo’s verslechteren bijvoorbeeld het geheugen, het reactievermogen en het leren van dingen. Ook zorgt het gebruik voor een groterekans op ongelukken, botbreuken en mogelijk dementie. Het stoppen van gebruik zorgt ervoor dat (een deel van) deze risico’s verminderen. Uit onderzoek komt dat mensen die stoppen met benzo’s zich beter voelen en minder naar de huisartshoeven.
Ontwenningsverschijnselen als misselijkheid, transpireren, slecht slapen en een angstig en gespannengevoel treden steeds vaker op als iemand geen of weinig medicijnen gebruikt. Omdat ze verschijnselen kwijt te raken, slikt men opnieuw medicijnen en zo belandt men in de vicieuze cirkel van een verslaving.
Sociale gevolgen van alcoholverslaving
Iemand die medicijnverslaafd is, functioneert niet meer zoals zou moeten. Het medicijn gebruik is verschoven van bijzaak naar hoofdzaak in het leven. De medicijnverslaving in stand houden kost tijd en energie die niet meer in het werk of de sociale omgeving kan worden gestoken. Afspraken komt men niet na, het uiterlijk verslonst, doelen worden niet bereikt en het gevoel van eenzaamheid wordt vergroot omdat men druk is met het verbergen en ontkennen van de verslaving. En men heeft vaak simpelweg de energie er niet voor om met mensen af te spreken of aan het werk te gaan. Uiteindelijk komt men in een neerwaartse spiraal terecht die uitmondt in een totaal gebrek aan controle.
