Het gevaar dat achter gokreclames schuilt..

Waarom mogen er nu gokreclames vertoond worden?

De Kansspelautoriteit houdt toezicht op de gokmarkt. Sinds oktober 2021 mogen de casino’s in Nederland ook onlinekansspelen als poker en roulette aanbieden. Momenteel zijn er aan elf casino’s een licentie verleend. Om spelers die zich op illegale, vaak buitenlandse gokwebsites begeven, stappen over naar de legale gokmarkt, mogen voor hun spellen adverteren, op televisie en radio vanaf 9 uur ’s avonds. Het doel is dat 80 procent van de spelers binnen drie jaar enkel van het legale spelaanbod gebruikmaakt.

Sindsdien is er met name op de commerciële televisiezenders en internet een overweldigend aanbod van gokreclames te zien. In oktober en november zijn er in totaal ruim 366 duizend gokadvertenties op televisie en op internet verschenen. Het jaar daarvoor lag dat aantal over dezelfde maanden nog op iets meer dan 170 duizend. Sinds het legaliseren van online gokken zijn drie op de vier gokreclames gericht op het digitale aanbod van casino’s.

Holland Casino en Toto, die beide de Nederlandse staat als aandeelhouder hebben, gaven van alle licentiehouders het meeste geld uit aan advertenties, dit blijkt uit de cijfers van onderzoeksbureau Nielsen. Hun bruto mediabestedingen lagen de afgelopen twee maanden op respectievelijk 6,4- en bijna 4,6 miljoen euro. In totaal lagen de bruto mediabestedingen van de elf online casino’s op ruim 23 miljoen euro.

Zowel Holland Casino als Toto laat weten niet het streven te hebben om met zijn reclames concurrenten de loef af te steken. Het doel van de gokreclames is om spelers ‘naar het veilige, verantwoorde en legale aanbod van onlinekansspelen’ te leiden. Sinds de legalisering is er een toename van meer dan 50 procent gespeelde uren per maand ten opzichte van het aantal uren dat vóór 1 oktober aan gokken werd besteed. Dit blijkt uit cijfers van Similarweb, een bedrijf dat webverkeer analyseert en een bewerking deed van gegevens van de Kansspelautoriteit.

Die toename staat haaks op de doelstellingen van het Nederlandse kansspelbeleid. Door de legalisering wil de overheid het online gokken uit het illegale circuit halen. Hierdoor moeten problemen als oplichting, verslaving en een gebrekkige leeftijdscontrole worden voorkomen worden.  

Zo’n 88 procent van de gokspelreclames verschijnt volgens Nielsen op websites en sociale media. Deze gokspelreclames zijn op dit moment nog niet gebonden aan eenzelfde tijdvenster als op televisie en radio. In hun reclamecode zeggen de casino’s voor videoreclames op internet dezelfde tijden willen hanteren. 

De Tweede Kamer wil overdag alle gokreclames van het internet weren. Al voor de opening van de onlinegokmarkt was duidelijk dat er veel reclame gemaakt zou gaan worden, zegt hoogleraar gezondheidspsychologie Arie Dijkstra (Rijksuniversiteit Groningen), die ook Holland Casino adviseert over gokverslavingspreventie. ‘Marketeers willen gewoon zoveel mogelijk mensen laten gokken. Daarvoor halen ze alle psychologische trucs uit de kast.’

Invloed op sociale norm

Een belangrijk effect van de reclames, legt Dijkstra uit, is dat online gokken normaal gevonden gaat worden. ‘Als individu krijg ik zo’n gokreclame te zien. Maar ik weet ook dat anderen die reclame zien.’ In combinatie met een gelegaliseerde markt beïnvloedt dat de sociale norm. ‘Dat dit tot meer gokverslavingen leidt, is zeker.’

Als de wetgeving niet verandert, loopt het aantal gokreclames volgend jaar naar verwachting verder op. Bij de eerste vergunningsaanvraag moesten enkele grote buitenlandse gokwebsites als Unibet en Pokerstars op de strafbank plaatsnemen, omdat zij in het verleden illegaal Nederlandse spelers bedienden. In 2022 krijgen deze bedrijven wel de kans een plek te veroveren op de gokmarkt. Die kans zullen zij maar wat te graag willen grijpen: het bruto spelresultaat, de totale inleg van alle Nederlandse spelers minus de uitgekeerde prijzen, wordt voor dit jaar geschat op 814 miljoen euro. 

Welk gevaar schuilt er achter de gokreclames?

Om daar een goed antwoord op te geven moet je weten hoe een verslaving werkt. Verslaving is in alle gevallen een verbindingsziekte. Het maakt hierbij niet uit aan wat voor middel of gedrag je verslaafd bent. In alle gevallen ben je niet in staat om het uit te houden met jezelf en met de situatie zoals die op dat moment is. Je bent ontevreden over je huidige situatie en bent op zoek naar iets. Dat “iets” kan van alles zijn; liefde, rust, plezier, status, geld, spanning en ga zo maar door.

Mensen met een gokverslaving streven een ideaalbeeld na, dat in (bijna) alle gevallen nooit behaald zal worden. Ze denken dat als ze veel geld hebben dat er rust in hun leven zal zijn. Of ze zijn op zoek naar de spanning om veel geld te winnen. Spanning ontstaat er alleen maar als je ook kunt verliezen. Ze willen ergens bij horen. Stel dat je zo veel geld verloren hebt en misschien daardoor in diepe schulden bevindt. Voor sommige is het dan aantrekkelijk om nog een keer te spelen en hopen dat je een keer “een grote klapper” maakt en zo je problemen allemaal oplost. Vreemd genoeg gaan alle gokverslaafden juist weer door als ze een groot bedrag hebben gewonnen, waardoor ze nooit voldoening zullen hebben bij het gokken.

Bij het gokken komt er dopamine, endorfine en adrenaline vrij. Dat zijn allemaal stofjes die er voor zorgen dat jij je blij voelt. Onze hersenen kunnen verslaafd raken aan dit gevoel, waardoor de drang om vaker te gaan gokken geboren is.

De zin om te gaan gokken kan door allerlei prikkels worden veroorzaakt. Het kan zijn dat je even weg wilt zijn uit de realiteit, omdat het thuis niet fijn is, door stress op het werk of juist omdat je blij bent en een feestje wilt vieren. Helaas wordt het nooit een feestje als je lang doorgaat met gokken.

De reclames zitten verschrikkelijk manipulatief in elkaar en werken prikkelend voor juist de mensen die er gevoelig voor zijn. Dus ooit was het doel van de reclames om de spelers naar een veilige verantwoorde omgeving te krijgen. Echter, de route daar naartoe is verschrikkelijk onveilig. Net als met heel veel andere dingen in de verslavingszorg geldt ook hier; “Als je een systeem wilt ontwikkelen dat averechts werkt voor mensen met een verslaving, dan zou je dit systeem van reclames ontwikkelen”. Vergelijk het maar als blowen. Ook daar is een legale en illegale markt. Gaan we nu ook reclame maken op televisie om er voor te zorgen dat alle blowers zich alleen nog maar melden bij shops die een vergunning hebben? Absurd, belachelijk en een slecht plan! 

Wat zijn de risico’s van een gokverslaving?;

• Je sociale netwerk breekt af, je vereenzaamt, je komt in een sociaal isolement;
• Je kan schulden opbouwen tot deurwaarders aan toe;
• Als mensen niet aan hun schulden kunnen voldoen, gaan ze stelen van familie of van andere instanties en/of mensen;
• Daardoor een verhoogd risico op contact met justitie, waardoor die instanties belast worden;
• Je kunt je huis uit gezet worden;
• Mensen worden ziek, door de spanningen loopt hun lijf vast, depressiviteit, obsessief denken, passiviteit tot zelfs suïcidaliteit;
• De kans op cross addiction neemt toe; hierbij gaan mensen de ene (vaak dure) verslaving inwisselen voor een goedkopere verslaving;
• Verhoogd risico op ontslag, omdat mensen zich niet meer kunnen concentreren;
• De druk op de gezondheidszorg neemt toe.

De manipulatie van de gokreclames en gokken;

• In de gokreclame wordt voorgespiegeld dat gokken een feestje is. Na bovenstaande gelezen te hebben snap je dat het absoluut geen feest meer is, als je eenmaal verslaafd bent;
• Bekende Nederlanders doen er aan mee, jij identificeert je met hen, je wilt iemand zijn en/of ergens bij horen;
• Er wordt nergens gewaarschuwd wat de gevaren zijn van gokken, zoals verslaving of depressiviteit, sociaal isolement, schulden, etc. Dit wordt overigens (veelal) ook niet op de plekken gedaan waar je kunt gokken;
• Uiteraard zie je niet wat het resultaat is van gokken. 99% van de mensen die klaar zijn met gokken, hebben een droevig en depressief gezicht. Op de gokreclames zie je alleen maar blijdschap;
• Er is geen openheid en transparantie. Van elke euro die je gokt op een gokkast moet er minimaal 80% worden uitbetaald in het casino. In de horeca en een speelhal is dat 60%. Het is dus gokken, waarbij je weet dat als je het lang genoeg doet je 20% tot 40% verlies hebt (Holland Casino betaald overigens rond de 92% uit);
• De winkans is zeer laag. Stel je hebt drie rollen op een gokkast met elke 10 symbolen op een rol dan zijn er dus 10 x 10 x 10 = 1000 combinaties. Op iedere rol komt één keer het jackpotsymbool voor. Veel mensen denken dan dat de kans op de jackpot 1 op 1000 moet zijn. Vroeger was dat zo, tegenwoordig heb je machines die wel 256 symbolen per rol hebben. Dan is jouw winkans op de jackpot 1 op 256 x 256 x 256 = 16.777.216. Dat is wel iets anders dan 1 op 10.000. Je krijgt vaak instapbonussen van soms wel 50% tot 100%, deze werken prikkelend;

Hoe kan de invloed van de gokreclames worden aangepakt?

• Door het bestraffen van de illegaliteit, waarbij de boetes dusdanig hoog zijn dat als je eenmaal gepakt wordt, je dit nooit weer zal doen;
• Alle verdiensten die Het Rijk en de televisiezenders hebben verdiend, inzetten aan reclames om mensen te waarschuwen en aan te geven waar ze zich kunnen melden als ze verslavingsgedrag vertonen;
• Bij alle mogelijkheden waarbij iemand kan gokken moet een waarschuwing komen wat de gevaren zijn van gokken;
• Voorlichting geven op scholen en op de televisie.

Vraag extra informatie op

Er zijn zoveel tips voor de naasten in de omgeving van iemand die verslaafd is, zodat dat te veel wordt om in dit bericht te plaatsen. Neem gerust contact met ons op om te klankborden over de juiste hulpverlening. Bellen kan naar 072 - 785 61 02 mailen kan ook naar info@heldertrainingen.nl.

Maak de verslaving bespreekbaar

Je kunt meer tips hierover opvragen bij Helder Trainingen. Bellen kan naar 072 - 785 61 02 mailen kan ook naar info@heldertrainingen.nl.

‍